Εξεταστική χειμερινού 2022, Διδάσκουσα: κα. Μαρία Μαμούρα
Θέμα εργασίας: (μαζί με τις απντήσεις βαθμός 10)
Είναι η πρώτη χρονιά του διορισμού σας σε ένα Λύκειο. Μετά από λίγες εβδομάδες, συζητάτε με έναν συνάδελφό σας, που διδάσκει ιστορία, όπως και εσείς. Φαίνεται προβληματισμένος, όταν σας εξομολογείται:
«Είμαι για τρίτη χρονιά εδώ. Όλο το απόγευμα διαβάζω για την επόμενη μέρα. Δεν έχω κενά στο γνωστικό αντικείμενο. Το γνωρίζω πολύ καλά. Με ενδιαφέρει η δουλειά μου, θέλω να είμαι αποτελεσματικός. Μου παίρνει πολλές ώρες το σχέδιο μαθήματος. Ξέρεις, στόχοι, μέθοδος, πορεία κτλ., όλα όσα πρέπει να σκεφτείς για να πετύχεις τους στόχους που θέτεις πριν από τη διδασκαλία σου. Αλλιώς ταξιδεύεις στο κενό. Ξέρω τι θέλω να τους μάθω και τους βοηθάω με όποιο τρόπο μπορώ: ερωτήσεις και πάλι ερωτήσεις, υποδείξεις πώς να διαβάσουν και πώς να δουλέψουν (το βιβλίο έχει πολλά προβλήματα, αλλά αυτό είναι), εξηγήσεις σε δύσκολους ιστορικούς όρους, φωτοτυπίες, σχεδιαγράμματα, ιστορικά ντοκυμαντέρ, μπράβο σε όσους απαντάνε σωστά […]
Α/ Σκέφτεστε ότι ο λόγος του συναδέλφου σας ενσωματώνει κάποιες υποκείμενες παραδοχές του για την ιστορική γνώση και μάθηση, τη διδασκαλία της ιστορίας και τον ρόλο του εκπαιδευτικού της ιστορίας, παραδοχές τις οποίες δεν έχει αμφισβητήσει, ίσως και ούτε αναγνωρίσει. Ποιες είναι αυτές; Πιστεύετε ότι συνδέονται με τα προβλήματα τα οποία περιγράφει;
Β/ Αφού τεκμηριώσετε καλά την άποψή σας για τις παραδοχές του σε όσο περισσότερα σημεία του λόγου του μπορείτε, ετοιμάστε την απάντηση που θα του δώσετε την επόμενη μέρα.
Φροντίστε η απάντηση να μην έχει κανονιστικό χαρακτήρα (πρέπει να κάνεις …), να εκφράζει τις δικές σας απόψεις, με τις πιθανές δικές σας διερωτήσεις, αμφιβολίες κλπ., και να χρησιμοποιεί την επιστημονική ορολογία, χωρίς να την αναπαράγει μηχανικά (την απάντηση στο Β υπο-ερώτημα μπορείτε να τη δομήσετε και με μορφή διαλόγου μαζί του).
ΟΔΗΓΙΕΣ
1. H βιβλιογραφία θα περιέχει τουλάχιστον 4 τίτλους (ΒΙΒΛΙΑ+ΆΡΘΡΑ) (π.χ. το σύγγραμμα που προμηθευτήκατε, οι αναρτημένες σημειώσεις, κάποιο άρθρο που θα βρείτε οι ίδιοι). Αυτούσια αποσπάσματα από βιβλία, άρθρα, αναρτημένες σημειώσεις, έστω και μιας σειράς, πρέπει να μπαίνουν σε εισαγωγικά και να συνοδεύονται και από τον αριθμό της σελίδας (π.χ. Όνομα συγγραφέα, 2019: 25).
2. Όταν πρόκειται για τις αναρτημένες σημειώσεις, θα αναφέρεστε και στον τίτλο τους. Ως σελίδα, θα βάζετε τον αριθμό της διαφάνειας (π.χ., Μαμούρα, Σημειώσεις: όνομα αρχείου: 7).
3. Θα αναφέρετε, επίσης, τις πηγές που τυχόν θα χρησιμοποιήσετε από το διαδίκτυο (τους συνδέσμους)
4. Οι βιβλιογραφικές παραπομπές ακολουθούν το σύστημα APA (υπάρχει στο Internet)
5. Η έκταση της εργασίας θα κυμαίνεται μεταξύ 1000 και 1100 λέξεων [Χωρίς τις λέξεις της εκφώνησης, τα ατομικά στοιχεία, και τη βιβλιογραφία].
6. Η αποστολή της εργασίας θα γίνει στο e-class, ΜΟΝΟ σε μορφή word και ΜΟΝΟ στο εργαλείο «ΕΡΓΑΣΙΕΣ» μέχρι την 20η Ιανουαρίου στις 16.00. Μετά από την ώρα αυτή, θα υπάρχει φραγή εισερχομένων εργασιών. Από εκεί και πέρα, καμιά εργασία δεν θα μπορεί να γίνεται δεκτή από το ίδιο το σύστημα. Την εργασία σας θα την γράψετε αμέσως μετά τις οδηγίες (δείτε παρακάτω).
7. Καμμία εργασία που θα φθάσει με άλλον τρόπο (π.χ. προσωπικό email της διδάσκουσας) δεν θα εξεταστεί.
8. Το εργαλείο «ΕΡΓΑΣΙΕΣ» βρίσκεται όπου και τα υπόλοιπα εργαλεία του e-class, όπως τα ΕΓΓΡΑΦΑ, τα ΜΗΝΥΜΑΤΑ κλπ.
9. Το αρχείου (WORD) που θα αναρτήσετε, θα το ονομάσετε ως εξής: ΕΠΩΝΥΜΟ _ ΑΡΧΙΚΟ ΟΝΟΜΑΤΟΣ _ Παιδαγωγικά Ι: Διδακτική της Ιστορίας: Θεωρία και Πράξη
10. Η λογοκλοπή (είτε από δημοσιευμένα κείμενα είτε από άλλες εργασίες) ελέγχεται με ειδικό λογισμικό και θα έχει ως συνέπεια την απόρριψη της εργασίας.
ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Α/
Ο εκπαιδευτικός θεωρεί δεδομένη τη γνωστική του επάρκεια και αποδέχεται το διαμεσολαβητικό του ρόλο για μετατροπή του γνωστικού αντικειμένου σε σχολική γνώση “.. γνωρίζω .....θέλω να είμαι αποτελεσματικός”. Ακολουθεί το τεχνικό – γραμμικό μοντέλο διδακτικού σχεδιασμού- προετοιμάζει και σχεδιάζει στόχους, περιεχόμενο, μέθοδο, μέσα και πηγές “.. παίρνει .. ώρες το σχέδιο ... ” . Η μέθοδος του συνίσταται σε τεχνικές καθοδηγούμενων ερωτήσεων, και μεθόδων μελέτης, “πώς” και “τί” θα μάθουν, “ερωτήσεις και πάλι ερωτήσεις ..υποδείξεις πώς να διαβάσουν... να δουλέψουν” (μονόδρομη σχέση καθηγητή-μαθητή) . Ασκεί κριτική στο σχολικό εγχειρίδιο, αλλά δηλώνοντας την εξάρτηση του από αυτό “..το βιβλίο έχει πολλά προβλήματα, αλλά αυτό είναι..”. Εξηγεί όρους, χρησιμοποιεί εποπτικά μέσα, οπτικές παραστατικές πηγές και πρόσθετο υλικό - αν και δεν προβλέπεται από το Α.Π. και την εγκύκλια εκπαίδευση- και επιβραβεύει τους μαθητές , αλλά μόνο όσους δίνουν σωστές απαντήσεις (συμπεριφορισμός).
Η διδασκαλία του είναι αφηγηματική, με τεχνικές δραματοποίησης και επιχειρηματολογίας, επικεντρώνεται στο “πώς” των γεγονότων, αλλά με εθνοκεντρικό προσανατολισμό “.. λέω ...με γλαφυρό τρόπο, πώς δράσαμε,…. από ποιους αδικηθήκαμε..”, χωρίς να επιτυγχάνει την προσοχή του συνόλου της τάξης . Η αφήγηση του αφορά μία μόνο παραδοχή “αντικειμενικής” εκδοχής του παρελθόντος, που μεταφράζετε σε γνώσεις προς μεταβίβαση. Για να καλλιεργήσει την ιστορική συνείδηση, προσεγγίζει την ιστορία ενσυναίσθητα, όχι όμως ως ορθολογική κατανόηση του “γιατί”, αλλά με την αντίληψη ότι οι μαθητές πρέπει να αντιδράσουν και να ταυτιστούν με τους ανθρώπους του παρελθόντος “Θέλω να νιώσουν, να μοιραστούν τα συναισθήματα των ανθρώπων του παρελθόντος” .
Η χρήση πρόσθετων πηγών, έχει στόχο να ενισχύσει την αφηγηματική της διδασκαλίας του “τεκμηριώνω .. με οπτικό και ακουστικό υλικό”. Δεν παρουσιάζει διαφορετικές ή αντιτιθέμενες εκδοχές των γεγονότων. Επικεντρώνεται στην παροχή πληροφοριών, πιστεύει ότι οι γνώσεις μεταβιβάζονται μέσω της διδασκαλίας (οντολογική θέση) “ τους δίνω .. ιστορικές πηγές, για να εμπλουτίσουν τις ιστορικές πληροφορίες που διδάσκονται” και οι πηγές ακολουθούν το σχολικό εγχειρίδιο. Η μεθοδολογία του επικεντρώνεται στην γεγονοτολογική εκδοχή της ιστορίας “το .. εγχειρίδιο, δυστυχώς, αναφέρει λίγα πράγματα για τα γεγονότα που πρέπει να μάθουν “. Η συζήτηση με τους μαθητές γίνεται με σύγκριση μέσω αναλογιών “Συζητάμε ..τη νοοτροπία ... κομμάτων ….. πολιτικών τότε και σήμερα”, αλλά με την παραδοχή του για την χρονολογική - χωρίς κενά, συνέχεια παρελθόντος-παρόντος “..τονίζουμε την αμετάβλητη νοοτροπία…”. Βασικός στόχος του η ανάπτυξη ιστορικής συνείδησης, με την πεποίθηση της αυθεντίας του και της ιστορικής άγνοιας των μαθητών “Πώς .. θα αποκτήσουν ιστορική συνείδηση ; Αφού δεν ξέρουν ιστορία!” . Στέκεται με αμηχανία απέναντι στην έλλειψη ή το χαμηλό ενδιαφέρον των μαθητών και την έλλειψη ιστορικής σκέψης “νιώθω ότι οι περισσότεροι δεν συμμετέχουν” και η επιδίωξη του, κάποιες φορές, για εμπλοκή τους σε διάλογο δεν επιτυγχάνεται, καθώς φοβούνται να εκφέρουν γνώμη και αναπαράγουν φωτοτυπικά το σχολικό εγχειρίδιο “Όταν….. τους ζητώ..να σχολιάσουν ή να εκφέρουν ιστορικό συλλογισμό, παραλύουν….Όσο για τον προσωπικό τους λόγο, ..προφορικό ... γραπτό, δεν υπάρχει· ... αναπαραγωγή του σχολικού εγχειριδίου. Φοβούνται πως αυτό που θα πουν δεν θα είναι αντικειμενικό;” . Τέλος αισθάνεται έντονη την δέσμευση προς το σχολικό εγχειρίδιο και την εξεταστοκεντρική υλοποίηση των μαθησιακών στόχων του ΑΠ “ ... θα μου πεις, και στις εξετάσεις αυτά δεν θέλουν”.
Σύνδεση των υποκείμενων παραδοχών με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει:
Ο θετικιστικός προσανατολισμός της “εμπλουτισμένης συλλογικής μνήμης” της διδασκαλίας του, προβάλλει ιδεολογικά την “καλύτερη ιστορία” (Μαμούρα, Σημειώσεις:9ο Διδακτική Ιστορίας:2). Η βασική παραδοχή του είναι ότι υπάρχει μία “αντικειμενική” ιστορική αλήθεια προς μεταβίβαση κι ότι, o ακριβής σχεδιασμός των στόχων κι ο κατευθυνόμενος - επικεντρωμένος σε γεγονότα που πρέπει να μάθουν - τρόπος διδασκαλίας, επιτυγχάνει την ανάπτυξη ενιαίας συλλογικής ταυτότητας, (παραδοσιακή, δασκαλοκεντρική μέθοδος). Με την απουσία διαφορετικών ή αντιτιθέμενων εκδοχών δεν καταφέρνει να κεντρίσει το ενδιαφέρον των μαθητών του, οι οποίοι καθίστανται “παθητικοί” δέκτες. Δεν δίνει την δυνατότητα να υποκινηθούν, ώστε να σκεφτούν αυτοδύναμα και να εκφράσουν την γνώμη τους. Η “κλειστή” στον εαυτό της, με χρονολογική συνέχεια, αφήγηση του, δεν επιτρέπει την ανάπτυξη κριτικής, δημιουργικής σκέψης, την δυνατότητα αμφισβήτησης και την διερευνητική μάθηση, κι εμποδίζει την πολυδιάστατη οπτική του κόσμου και μία πολυπρισματική θέαση των γεγονότων (Κάββουρα,2011:121). Αποτέλεσμα, τα θετικά στοιχεία της διδακτικής του, η μεταβίβαση -μέσω της διδασκαλίας- των γνώσεων και η εστίαση στον μαθητή υπονομεύονται, ο εκπαιδευτικός αισθάνεται ότι ο ρόλος του είναι αδιέξοδος, αναπαράγει το σχολικό βιβλίο, για να ανταποκρίνεται στο περιεχόμενο των εξετάσεων (τυποποίηση της διδασκαλίας), ενώ οι μαθητές αναπαράγουν παθητικά την ιστορική γνώση, για να τη δώσουν χωρίς επεξεργασία στις εξετάσεις.
Β/
Για τις προτάσεις μου έκανα αξιολόγηση της διδασκαλίας, βασιζόμενος στα λεγόμενα, ως διαδικασία αποτίμησης των διδακτικών και παιδαγωγικών πρακτικών, που χρησιμοποιεί ο συνάδελφος με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας της.
Σαν πρώτη πρόταση, σκέφθηκα μήπως θα βοηθούσε κάποια βελτίωση του κλίματος στην τάξη, ώστε να μην “φοβούνται να εκφέρουν την γνώμη τους”.
Στο επίπεδο της λεκτικής και μη λεκτικής επικοινωνίας, θα πρότεινα πιο κατανοητό προφορικό και γραπτό λόγο, προσαρμοσμένο στις δυνατότητες και την δυναμική της τάξης.
Επειδή κάθε τάξη είναι διαφορετική σκέφτομαι να εφαρμόσει διδακτική ευελιξία και αναπροσαρμογή του σχεδιασμού του μαθήματος αν υπάρξει ανάγκη.
Η επέκταση της επιβράβευσης και στην απλή συμμετοχή, ειδικά στις περιπτώσεις των μαθητών με χαμηλή αυτοπεποίθηση, θεωρώ ότι μπορεί να τους κινητοποιήσει. Θα μπορούσε να χειρίζεται τα λάθη των μαθητών προς όφελος της γνώσης, δηλαδή γνώση μέσα από το λάθος.
Για να επιτευχθεί ο βασικός στόχος της διδασκαλίας του μαθήματος της ιστορίας, ανάπτυξη της ιστορικής σκέψης και της ιστορικής συνείδησης, όπως προβλέπεται κι από το Α.Π. θεωρώ ότι η κατανόηση των ιστορικών γεγονότων με εξέταση αιτίων, παραγόντων και αποτελεσμάτων, θα είναι ίσως πιο αποτελεσματική και θα βοηθήσει να επιχειρηματολογούν, να κρίνουν και να αξιολογούν.
Θα πρότεινα να δώσει έμφαση στον τομέα που σύμφωνα με το Α.Π. είναι η καλλιέργεια ιστορικής συνείδησης και αφορά την κατανόηση της συμπεριφοράς των ανθρώπων σε συγκεκριμένες καταστάσεις, τη διαμόρφωση αξιών και στάσεων που οδηγούν στην εκδήλωση υπεύθυνης συμπεριφοράς στο παρόν και στο μέλλον, κι όχι τόσο στο να “νιώσουν, να μοιραστούν τα συναισθήματα των ανθρώπων του παρελθόντος” .
Θα πρότεινα επίσης, μια σύνδεση του ιστορικού παρελθόντος με πραγματικά προβλήματα του κοινωνικού περιβάλλοντος, π.χ. στην ιστορία της Γ.Π. της Α’ Λυκείου, σύνδεση της Μικρασιατικής καταστροφής με το σύγχρονο προσφυγικό πρόβλημα της Ελλάδας,. Μια πιο αποδοτική μέθοδος είναι και το παιγνίδι ρόλων (role playing), αναβιώνοντας κάποιες σημαντικές προσωπικότητες της ιστορίας, π.χ. Βενιζέλος, βασιλιάς Κωνσταντίνος ή εργασία σε ομάδες που αναλαμβάνουν διαφορετικές εθνοτικές ταυτότητες, π.χ. Βούλγαροι – Έλληνες, ή Τούρκοι – Έλληνες.
Θα τελείωνα εκφράζοντας την πεποίθηση μου ότι, η αγάπη του και οι γνώσεις του για το αντικείμενο και το ενδιαφέρον του για τη εκπαίδευση των παιδιών, είναι η καλύτερη βάση και σαν τελευταία πρόταση θα έλεγα στον συνάδελφο να ζητήσει και την βοήθεια του Σχολικού Συμβούλου του μαθήματος, ώστε αφού προβούν σε ανάλυση και αναστοχασμό της διδασκαλίας, να καταδείξουν τα δυνατά και αδύνατα σημεία της.
1096 ΛΕΞΕΙΣ
Συντομογραφίες
Α.Π. Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών
Γ.Π. Γενικής Παιδείας
Βιβλιογραφικές αναφορές
Δ. Κάββουρα, ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, Επιστήμη, Διδασκαλία, Μάθηση, Εκδόσεις Μεταίχμιο,
Ιούνιος 2011.
Ζ. Σμυρναίου, Νέες Εξελίξεις στις Σύγχρονες Θεωρίες Μάθησης στη Διδασκαλία και στην Μάθηση Διαφορετικών Γνωστικών Αντικειμένων, Ενότητα Ι, Εκδόσεις Ηρόδοτος, Αθήνα, 2018
Γ .Φλουρής, Αναλυτικά Προγράμματα για μια νέα εποχή στην Εκπαίδευση, Αθήνα, Εκδόσεις: Γρηγόρης: 2000.
Προσωπικές Σημειώσεις μαθήματος 61ΤΕΚ300 - ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ, 5ου εξάμηνου 2019- 2020, Ιστορικού -Αρχαιολογικού , (διδάσκουσα καθηγήτρια Ζ. Σμυρναίου)
Διαδικτυακές πηγές
https://eclass.uoa.gr/modules/document/file.php ,ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ, Αρ.Φύλλου 2020, 3 Ιουνίου 2019 ,
Ανάκτηση 2-12-21
https://ejournals.lib.uoc.gr/index.php/Κ. Κουτρούμπα, Ρ. Βούλγαρη, Α. Αντωνοπούλου, ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ: H ΜΕΤΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ, Ανάκτηση 16-1-22.
https://edu.klimaka.gr/nomothesia/kathhkontologio/1311-kathikonta-scholikwn- symvoulwn Καθήκοντα Σχολικών Συμβούλων, Ανάκτηση 16-1-22.
https://eclass.uoa.gr/courses/EDS164/ , Μ. Μαμούρα, Σημειώσεις: 5ο 6ο 7ο Ιστορικές Πηγές, Τεχνικό Μοντέλο Διδακτικού Σχεδιασμού,9ο Διδακτική Ιστορίας, 12ο-13ο Πολυπρισματική Προσέγγιση , 2021, Ανάκτηση 24-12-21
https://eclass.uoa.gr/modules/document/index.php?course , Ο.Παπαϊωάννου, Σημειώσεις: 61ΤΕΚ126 ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ, Βασικά Στάδια Σχεδιασμού ωριαίας διδασκαλίας – 45΄ Μαθήματος, Ανάκτηση 20-5-21
https://slideplayer.gr/slide/11638083, Ε.Φρυδάκη, Το ΤΕΧΝΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ — Μεταγράφημα παρουσίασης, Ανάκτηση 18-12-2021
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου